Türkiye’de gümrük muafiyeti olan ürünler, 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili mevzuatlar çerçevesinde belirlenmiştir. Bu muafiyetler, genellikle kişisel kullanım, hediyelik eşya, eğitim, bilim, kültürel amaçlar veya özel durumlar için geçerlidir. 2025 itibarıyla gümrük muafiyeti olan başlıca ürünler ve koşullar aşağıda sıralanmıştır:
1. Posta veya Hızlı Kargo Yoluyla Gelen Eşyalar
-
Kişisel Kullanıma Mahsus Kitaplar ve Basılı Yayınlar:
-
Gönderi başına toplam değeri 1500 Avro’yu geçmeyen kitaplar ve benzeri basılı yayınlar gümrük vergisinden muaftır.
-
Muafiyet, aynı kişi tarafından sürekli kullanılıyorsa sınırlanabilir.
-
-
30 Avro’ya Kadar Eşyalar:
-
Posta veya hızlı kargo yoluyla gelen, ticari mahiyet taşımayan ve değeri 30 Avro’yu (kargo ücreti dahil) aşmayan eşyalar için tek ve maktu vergi uygulanır. Bu eşyalar, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden geliyorsa %0, diğer ülkelerden geliyorsa %60 oranında vergiye tabidir. Ancak, bu limit 27 Aralık 2024 itibarıyla 27 Avro’ya düşürülmüştür.
-
Örnek: Küçük hediyelik eşyalar, kişisel kullanım ürünleri.
-
2. Yolcu Beraberinde Getirilen Eşyalar
-
Hediyelik Eşyalar:
-
Yolcu beraberinde getirilen ve değeri 430 Avro’yu aşmayan hediyelik eşyalar gümrük vergisinden muaftır. 15 yaş altı yolcular için bu sınır 150 Avro’dur.
-
Örnek: Parfüm (600 ml’ye kadar), 3 karton sigara, 1 kg çay, çikolata veya şeker.
-
-
Kişisel Eşyalar:
-
Yolcuların kişisel kullanımı için getirdikleri ticari mahiyet taşımayan eşyalar (örneğin, kıyafet, elektronik cihazlar) muafiyet kapsamındadır. Ancak, elektronik cihazlar için bir defaya mahsus TRT bandrol ücreti alınabilir.
-
-
Bitkisel Ürünler:
-
Taze ve kuru meyve-sebze (3 kg’a kadar) ve diğer bitkisel ürünler (1 kg’a kadar) muafiyet kapsamındadır. Fazlası ticari kabul edilir.
-
3. Özel Durumlar ve Kurumlar
-
Eğitim, Bilim ve Kültür Amaçlı Eşyalar:
-
Eğitim, bilim veya kültürel amaçlarla kullanılan cihazlar ve malzemeler (örneğin, bilimsel araştırma için ithal edilen aletler) gümrük vergisinden muaftır.
-
-
Malül ve Engellilere Mahsus Eşyalar:
-
Engelli bireylerin kullanımı için özel olarak tasarlanmış eşyalar (örneğin, tekerlekli sandalye) muafiyet kapsamındadır.
-
-
Tabii Afet ve Kriz Durumları:
-
Doğal afetler, salgın hastalıklar veya büyük çaplı krizlerden zarar görenlere gönderilen eşyalar vergiden muaftır.
-
-
Kamu Kurumları ve Özel Kuruluşlar:
-
Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı gibi kamu kurumları ile kanunda belirtilen bazı kuruluşlar gümrük vergisinden muaftır.
-
-
Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamındaki Makine ve Teçhizat:
-
Yatırım Teşvik Belgesi ile ithal edilen makine ve teçhizat gümrük vergisinden muaftır.
-
4. Numune ve Test Amaçlı Eşyalar
-
Numunelik Eşya ve Modeller:
-
Ticari mahiyet taşımayan, sipariş için kullanılan ve önemli değeri olmayan numune eşyalar (örneğin, ürün örnekleri) muafiyet kapsamındadır. Gümrük idaresi, bu eşyaları işaretleme veya yırtma gibi yöntemlerle kullanılmaz hale getirebilir.
-
-
AR-GE ve Test Amaçlı Eşyalar:
-
Ulusal araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen eşyalar vergiden muaftır.
-
5. Kişisel ve Çeyiz Eşyaları
-
Kişisel Eşyalar:
-
Türkiye’ye yerleşim yeri nakleden kişilere ait kullanılmış ev eşyaları ve 3 yaşından büyük olmayan motorlu/motorsuz araçlar muafiyet kapsamındadır.
-
-
Çeyiz Eşyaları:
-
Evlenerek Türkiye’ye gelen veya yerleşen kişilere ait çeyiz eşyaları ticari mahiyet taşımıyorsa vergiden muaftır.
-
-
Miras Yoluyla Gelen Eşyalar:
-
Miras yoluyla intikal eden kişisel eşyalar muafiyet kapsamındadır.
-
6. Spor ve Sağlık Amaçlı Eşyalar
-
Uluslararası Spor Müsabakaları:
-
Türkiye’de düzenlenen uluslararası spor müsabakalarında kullanılmak üzere getirilen eczacılık ürünleri (örneğin, doping test malzemeleri) muafiyet kapsamındadır.
-
-
Doktor Reçetesiyle Getirilen Ürünler:
-
Takviye edici gıdalar ve sporcu gıdaları, doktor reçetesi veya resmi hastane raporu ile getirilirse muafiyetten yararlanabilir. Milli sporcular için “Milli Sporcu Belgesi” ile bu ürünler getirilebilir.
-
7. Tarım ve İşyeri Malzemeleri
-
Çiftçilere Ait Ürünler:
-
Komşu ülkelerdeki Türk çiftçilerin mülklerinden elde ettikleri ürünler veya Türkiye’deki mülklerinde kullanılmak üzere getirilen tohum, gübre gibi ürünler muafiyet kapsamındadır (mütekabiliyet şartıyla).
-
-
İşyeri Nakli:
-
İşyerinin Türkiye’ye taşınması sırasında ithal edilen sermaye malları ve malzemeler gümrük vergisinden muaftır.
-
Önemli Notlar:
-
Yasaklı Ürünler: Cep telefonu, tütün ve alkollü içecekler, kozmetik ürünler, et ve süt ürünleri gibi bazı eşyalar hızlı kargo veya posta yoluyla muafiyet kapsamında getirilemez.
-
ÖTV ve KDV: Muafiyet kapsamındaki eşyalar genellikle gümrük vergisinden muaftır, ancak 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu’na ekli IV sayılı listedeki eşyalar (örneğin, beyaz eşya, mücevher) için ÖTV tahsil edilebilir.
-
Limit Aşımı: Muafiyet sınırını aşan eşyalar için standart ithalat vergileri uygulanır. Örneğin, 30 Avro üzerindeki eşyalar için AB ülkelerinden %30, diğer ülkelerden %60 gümrük vergisi alınır.
-
Güncel Mevzuat: Gümrük muafiyet limitleri ve oranları, Resmi Gazete’de yayımlanan kararlarla değişebilir. 2025 yılı için en güncel bilgiler Ticaret Bakanlığı veya gümrük idarelerinden teyit edilmelidir.
Örnek Senaryolar:
-
Kitap Siparişi: Yurt dışından 1000 Avro değerinde kişisel kullanım için kitap sipariş ederseniz, gümrük vergisi ödemezsiniz.
-
Hediyelik Eşya: Yurt dışından dönüşte 400 Avro değerinde parfüm getirirseniz, bu muafiyet kapsamındadır. Ancak 500 Avro’luk eşya getirirseniz, 430 Avro’yu aşan kısım vergilendirilir.
-
Numune: Bir şirket, AR-GE için 200 Avro değerinde numune ithal ederse, bu eşya muafiyetten yararlanabilir.
Kaynak ve Tavsiye:
Gümrük muafiyetiyle ilgili detaylı bilgi için Ticaret Bakanlığı’nın resmi web sitesi (ticaret.gov.tr) veya yerel gümrük müdürlüklerinden destek alabilirsiniz. Ayrıca, Ankara gümrük danışmanı gibi profesyonel hizmetler, bu süreçlerde rehberlik sağlayabilir.
Bu bilgiler, 2025 yılı için güncel mevzuata dayanmaktadır. Ancak, mevzuat değişiklikleri sıkça yaşandığından, işlem öncesi resmi kaynaklardan doğrulama yapılması önemlidir.